Wanneer deze vraag mijn gehoorgang binnendringt vlak nadat ik de telefoon heb opgenomen, word ik onrustig en knallen er in mijn hoofd onmiddellijk nog een heleboel vragen binnen. Want de vraagsteller bedoelt natuurlijk eigenlijk: ik heb plannen met jou vandaag. Maar wát voor plannen? Zal ik die plannen leuk vinden en zo ja, heb ik daar dan tijd voor? Heb ik er überhaupt zin in? En als ik die plannen niet zie zitten, ga ik dat dan eerlijk zeggen en hoe breng ik dit dan tactvol? Wil de persoon spontaan even tussen de bedrijven door een kopje koffie komen drinken (geen probleem…meestal), wil ze de hele dag slenteren in een gezellig winkelcentrum (soms leuk, soms geen zin in), wil diegene na een anderhalf uur durende autorit de rest van de dag in polonaises staan bij de eftelingattracties (nee, bedankt!)? Of wordt er straks gevraagd of ik mee wil helpen met verhuizen/behangen/verven (mwah…)? Dat wordt er allemaal niet bij vermeld.

Met deze vraag voel ik me voor het blok gezet. De vraag overvalt me en ik kan er niet direct iets mee. Misschien zit dat ‘m wel in het woord ‘vandaag’. Want wat moet ik zeggen? Beantwoord ik deze vraag met ‘nee’, dan hoor ik de vraagsteller al denken: Ha! Mooi zo! en heb ik voor mijn gevoel al voor de helft toegezegd. Beantwoord ik deze vraag met ‘ja’, dan bekruipt me het onaangename gevoel dat ik er dan ook bij moet vermelden wát ik vandaag te doen heb, ook al weet ik verstandelijk wel dat ik me niet hoef te verantwoorden. Toch doe ik het. En eigenlijk vind ik het ook een rare open deur-vraag. Want ja, heel gek misschien, maar een stukkies schrijvende moeder van twee kinderen en hun vriendjes en hun clubjes, twee eeuwig bolstaande wasmanden, een immer bevuilde kattenbak en wc, een koelkast die voortdurend aangevuld moet worden en een x-aantal freelance spoedopdrachten, heeft uiteraard zeeën van tijd en zit de hele dag toch maar een beetje op haar gat te neuspeuteren. Als ze dan inderdaad eens niets te doen heeft, wil ze dat misschien ook wel zo houden?

Ben je thuis? Ook zo’n wazige vraag. Ik hoor de persoon zichzelf namelijk al uitnodigen – nu meteen of in elk geval binnen tien minuten – en in gedachten is de deurbel al drie keer gegaan. Dat gebeurt doorgaans wanneer ik net make-uploos en in een antieke joggingbroek de keuken aan het uitsoppen ben, wanneer ik mezelf zojuist met een kop thee en een tijdschrift in de bank heb genesteld of wanneer ik een berg wasgoed aan het wegwerken ben en daarna van plan was om even heerlijk in mijn eentje te winkelen. Wat moet dáárop zeggen? ‘Ja, ik ben thuis, maar ik zit net even lekker op de bank/ik ben nog aan het strijken en ik wil daarna even rustig in mijn eentje shoppen,’ klinkt toch een beetje als: ‘Ja, ik ben thuis, maar ik heb nou net even geen zin in jou vandaag. Opzouten.’ Of moet ik gewoon zeggen: ‘Ja, ik ben thuis’? En dan? Dan is het al lastiger om alsnog nee te zeggen tegen de vraag die nog moet komen, maar waarvan je niet weet welke vraag dat dan is.

Natuurlijk kan ik in zo’n geval best zeggen ‘dat ik nu wel thuis ben maar dat ik al plannen heb’, of gewoon eerlijk aangeven dat ik vandaag even nergens zin in heb. Eerlijkheid duurt het langst, zegt men tenslotte. Vrouwen moeten maar eens leren wat vaker nee te zeggen. Maar uit ervaring weet ik dat sommige mensen niet zo gemakkelijk nee accepteren. Van die types die dan toch graag een beetje doordrammen door te zeggen: ‘Ach joh, laat dat wasgoed toch een keer liggen. Je moet ook af en toe even aan jezelf denken hoor!’ Nee. Je meent het. Dat ik dat net juist heb gedaan, daar is de vraagsteller blijkbaar aan voorbij gegaan. Of doet net alsof. En dat die wasmand uiteindelijk zal exploderen als ik niet snel weer de wasmachine aanzet, daar heeft de ontvanger in de regel geen boodschap aan. Want morgen is er weer een dag. Maar nu even niet.

Ik houd simpelweg niet van dat onverwachte. Ik houd wel van spontane acties, zolang ze dan maar wel door mezelf bedacht zijn. Wees dus liever wat concreter; daar kan ik iets mee. ‘Hey Yvonne, ik dacht: misschien heb je tijd of zin om even met mij naar ‘….’ te gaan. Schikt dat?’ Klaar. Duidelijk en ik weet meteen waar ik aan toe ben.

Overigens is het ook nog eens zo dat wanneer ik eenmaal wél iets ruim van te voren heb gepland, ik het vreselijk vind als de mensen met wie ik heb afgesproken te vroeg komen opdraven. Is mijn gezicht half opgemaakt, zit mijn haar nog in een knot, wilde ik de kaarsen nog aansteken, een doekje door de wc halen en staat de visite een half uur vóór het afgesproken tijdstip voor de deur, dan voelt dat voor mij hetzelfde als een bus die plotsklaps tien minuten vroeger dan gebruikelijk komt aangeracet, terwijl ik nog op mijn dooie gemak onderweg was naar de bushalte. Is mijn tijd niet belangrijk? Heus, kom liever iets te laat dan te vroeg. Ik zal het je niet kwalijk nemen, integendeel. Want ja, heel gek misschien, ik heb altijd wel wat te doen vandaag. En over tien minuten. En morgen en overmorgen.