Vrijdag 3 juni. De Telegraaf, Wat U Zegt-rubriek. Ik citeer een zin van een briefschrijver: ‘Onderwijzer zijn is geen beroep maar een roeping. Ik ben van mening dat een leraar indien nodig best een corrigerende tik mag uitdelen, want tenslotte is hij in principe plaatsvervangend ouder.’

Dit triggerde me direct om na lange twijfel toch eens een blog te wijden aan dit gevoelige onderwerp. Een blog waarmee ik geheid – hoe toepasselijk – mensen voor het hoofd ga stoten, en zodanig dat ik acuut word ontvriend. Of ik maak er juist nog meer vrienden mee, wie zal het zeggen.

Hoe dan ook. Het eerste wat er in mij opkwam toen ik deze zin las, was: deze meneer moet haast wel zelf ooit een enorme dreun op zijn hoofd gehad hebben. Met een lichte hersenbeschadiging tot gevolg. Wie denkt deze meneer wel wie hij is? Wat is dat voor jaren 50-mentaliteit? Als er al een tik aan mijn kroost wordt uitgedeeld (wat ik niet doe, nooit heb gedaan en ook nooit zal doen), dan is het aan mij. Van een leerkracht verwacht ik dat hij zich enkel bezighoudt met rekenen, schrijven, dictee enzovoorts. Niet met de opvoeding van onze kinderen. Dat is aan ons, aan de ouders.

Natuurlijk is een onschuldig tikje op de vingers als het kind herhaaldelijk een aansteker pikt, dan wel een kleine pets op de kont als het zich als een verwend mormel gedraagt, iets heel anders dan een beuk in het gezicht of een stomp in de maag die om de haverklap gegeven wordt om niets. Ik begrijp dan ook heel goed dat het ooit zo veelbesproken verbod op de pedagogische tik veel uiteenlopende reacties oproept. Maar dat verbod is echt zo slecht nog niet. Het is een bescherming voor kinderen tegen ouders die niet weten waar die grens ligt. En dat zijn er jammerlijk genoeg een heleboel. Elk jaar zijn meer dan 100.000 kinderen van 0 tot 18 jaar slachtoffer van kindermishandeling. Dat komt neer op minimaal 1 kind per klas van 30 leerlingen (bron: rijksoverheid.nl).

Ik ben van mening dat er tal van andere manieren zijn om te straffen. Wat is er mis met het aloude op de gang zetten, schorsen, schriften volkalken met ‘Ik heb straf’ of nablijven? Nu hoor ik veel mensen al denken: Ja, maar ik heb ook wel eens een tik gehad en ik ben er niet slechter van geworden. Welnu, mijn ouders hebben mij groot gebracht zonder ook maar ooit één tik te hebben uitgedeeld. En wat denk je? Ik ben er óók niet slechter van geworden! Ook mijn handen kunnen gaan jeuken van schreeuwlelijkerds, wanstaltige objecten die lopen te tieren, vloeken, sissen of muiten. Maar het ook werkelijk dóen is de gemakkelijkste weg die er bestaat; een gewoonte die alleen maar op korte termijn werkt.

Als een volwassen vrouw ‘slechts een heel zacht tikje op haar vingers’ krijgt door haar man, zal nagenoeg iedereen dit belachelijk vinden. Waarom wordt het dan wel geaccepteerd bij kinderen?
Wat mij nog het meest tegen de borst stuit, is dat veel voorstanders van de pedagogische tik vaak doen alsof het dé oplossing is voor alle problemen. Ja, maar. Ja, maar. Ja, maar. Alsof er geen enkele andere, betere oplossing bestaat. Die zijn er natuurlijk wel, maar dat is meer gedoe, vergt meer tijd en geduld en daar hebben de tik-uitdelers volgens mij gewoon stiekem geen zin in. Een pets is gemakkelijk en geeft snel resultaat. Dat het op lange termijn wel eens averechts kan werken, of dat het op den duur gewoon helemaal geen effect meer heeft, dat komt niet in ze op. Want wat komt erna, als blijkt dat zo’n draai om de oren daadwerkelijk niet meer werkt?

Zo heb ik ooit en filmpje gezien waarin een moeder haar nakomelingen al mepte als zij hun vork verkeerd vasthielden. Ze tikte, petste en hengstte erop los alsof het een lieve lust was. Hoe kun je je kinderen op deze manier óóit nog leren dat zij niet mogen slaan, als je zelf niet anders doet? En als je zo veel tikken moet uitdelen, steeds weer opnieuw, dan wérkt het kennelijk niet!

Wat zouden de voorstanders van zo’n tik vinden van het idee om voortaan geen bekeuring meer te krijgen van oom agent, maar in plaats daarvan een ‘pedagogische tik’? Een tik voor te hard rijden, een mep voor als je dronken achter het stuur zit. Zoals sommige kinderen het bloed onder je nagels vandaan weten te halen, zo zijn er ook nogal wat ‘volwassenen’ die zich eveneens weten te misdragen. Volwassenen die zich gedragen als kleuters. Moeten we hen dan ook maar een pets voor de billen geven? Krijgen kinderen geregeld en tik omdat ze onhandelbaar zijn, of zijn ze onhandelbaar juist omdát ze geregeld en tik krijgen? Het zijn vaak juist degenen die geregeld een schop onder hun kont krijgen en die desondanks (of misschien wel juist daardoor) toch steeds opnieuw onuitstaanbaar doen.

Natuurlijk is ieder kind anders; wat bij de één werkt kan bij de ander totaal geen effect hebben. Maar dat er talloze andere manieren zijn om een kind iets bij te brengen, is voor mij geen onzin, maar een vaststaand feit. En niemand, maar dan ook niemand, kan me overtuigen van het tegendeel, met geen enkel excuus of argument.

Ja, ik geloof in straffen. Soms mag het niet streng genoeg zijn. Kinderen moeten weten waar de grens ligt. Maar volwassenen moeten dat ook weten. Ik geloof niet in slaan, tikken, meppen of hoe je het ook noemen wilt. Slaan vind ik een teken van onmacht, gemakzucht en kortzichtigheid.
Rest mij nog één ding te zeggen tegen meneer de briefschrijver. Schrijven is geen beroep, maar een roeping. Ik ben van mening dat u, indien nodig, best eens tegengesproken mag worden. En op deze wijze doe ik derhalve een beroep op u. Als er al iemand gecorrigeerd moet worden, dan bent u dat. En snel!

©Bron Afbeelding: http://blog.seniorennet.be