‘Geniet, maar drink met mate’, is de aloude slogan die ons geregeld via de beeldbuis waarschuwt voor  (de mogelijke gevolgen van overmatig) drankgebruik. Nu weten we inmiddels heel goed dat een overschot aan alcohol in het bloed niet al te best is. Maar daar ga ik het niet over hebben. Ik ga het deze keer hebben over de tv zelf. Die is minstens zo slecht voor de gezondheid indien er te veel gebruik van wordt gemaakt. Een teveel aan tv-programma’s maakt ziek. Doodziek. Vooral kinderen.

Tenminste, als we al die onderzoeksresultaten omtrent de kijkbuis moeten geloven. Kreeg je in de vorige eeuw van je ouders nog te horen dat je van veel tv-kijken vierkante ogen krijgt, tegenwoordig moeten ouders hun kroost waarschuwen voor heel andere kwalen. Tv-kijken veroorzaakt hoge bloeddruk. Tv-kijken veroorzaakt concentratieproblemen. Tv-kijken veroorzaakt slaaptekort. Tv-kijken veroorzaakt astma. Tv-kijken maakt agressief. En, het kan nog erger, van tv-kijken kun je autisme krijgen. Inderdaad. Autisme. En hier word ik boos. Wat een paniekzaaierij. Wat een belediging voor ouders van kinderen met deze ontwikkelingsstoornis. Alsof ze ermee willen zeggen: ‘Eigen schuld! Dikke bult! Had je je kind maar niet voor dat kastje moeten zetten’. Als dit daadwerkelijk de oorzaak zou zijn, dan zou ik onderhand zwaar autistisch moeten zijn, aangezien ik al decennia lang een bovenmatige filmliefhebber ben.

Deze zogenaamde onderzoekers staan er kennelijk niet bij stil dat het wel eens andersom zou kunnen zijn. Dus niet dat tv-kijken autisme veroorzaakt, maar dat autisme tv-kijken veroorzaakt; kinderen met autisme hebben namelijk doorgaans een grotere voorkeur voor de beeldbuis dan kinderen zonder autisme.

Ik word zo langzamerhand een beetje murw van deze conclusies. Door dit soort nieuwsberichten zou je bijna gaan denken dat onze woonkamer feitelijk een nucleair gebied is. Maar naarmate de onderzoeksresultaten in ernst toenemen, worden onze beeldbuizen echter steeds groter en platter en heeft vrijwel iedereen wel ergens zo’n ding in huis, vaak ook op meerdere plaatsen, of er wordt gekeken via de laptop.  

Ik denk er het mijne van. Volgens mij kan het minder kwaad als een vijfjarige een uur naar bijvoorbeeld Mega Mindy staart, dan dat het vijf minuten meekijkt naar beelden van Irak, of per ongeluk flarden van het bloederige Saw oppikt. Het gaat denk ik niet zozeer om de hoeveelheid, als wel om wát ze voorgeschoteld krijgen. Ik vind dat veel tv-zenders kinderprogramma’s uitzenden die de ontwikkeling van kinderen juist helpen te stimuleren. Denk aan Nederland 3. Of Nick Junior. Babytv. Neem bijvoorbeeld het kleine wereldreizertje Dora. Hoewel Robine Dora inmiddels ‘ieuw’ vindt, heeft ze er wel degelijk iets van opgestoken. Dankzij Dora kon ze opeens in het Engels tot tien tellen. Ze was toen drieënhalf jaar. Robine was met geen mogelijkheid in slaap te krijgen, totdat ik bij toeval ontdekte dat ze van de tv wél in slaap viel. Robine produceerde de eerste paar jaar nauwelijks woorden, maar dankzij Bob de Bouwer en Pieter Post ratelden de woorden langzaam maar zeker uit haar mond.

Persoonlijk word ik zieker van de goedkope rommel die er recent te zien is voor volwassenen. Van het tigduizendste nietszeggende  kijk-mij-eens-ik-ben-de-beste-programma schiet mijn bloeddruk onmiddellijk omhoog. Van ‘Oh Oh Barbie’ krijg ik een haast niet meer te stoppen proestbui. Van de zoveelste herhaling word ik loom en misselijk, van de dominantie van Emile Ratelband en de opgeblazen ego van Gordon word ik agressief, en van die bekrompen en oppervlakkige showbizzroddels stompen mijn hersenen af. Geef mij maar Discovery Channel dan wel National Geographic.

Ja, natuurlijk is een overtolligheid aan beeldbuisprikkels niet goed. Niet voor kinderen, niet voor volwassenen. Maar laten we niet gaan overdrijven en niet vergeten dat tv ook positieve kanten heeft, en misschien wel júist voor kinderen. Iedere weldenkende ouder met een beetje verstand snapt heus wel dat een kind aan de kijkbuis vastgroeit als het er te vaak naar kijkt. Ik blijf gewoon geregeld met een gerust hart een gezellige film in de dvdspeler schuiven, lettend op de leeftijdscategorie, en waarschuw mijn kroost echt wel op tijd. Zolang ze nog regelmatig buiten spelen en niet in de breedte groeien, ga ik mijn kinderen niet onnodig gek maken met dit soort overdreven waarschuwingen, want het komt vrijwel allemaal op hetzelfde neer: ‘Geniet! Maar kijk met mate.’